,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
płucnej i przypomina głęboki, rozpięty parasol, który przy wydechu wybrzusza się w stronę płuc, a przy wdechu w stronę brzucha. Jego faza spoczynkowa to wybrzuszenie w górę (czyli wydech), w której to pozycji mięsień przepony utrzymywany jest przez napierające od dołu trzewia. Wydech nie wymaga od przepony praktycznie żadnego wysiłku. Wdech jest znacznie trudniejszy, bo przepona musi pokonać oddolny napór zawartości brzucha. Wtedy w komorze robi się mniej miejsca i brzuch się napina. W tym samym momencie zwiększa się objętość komory płuc, powstaje tam podciśnienie, a powietrze atmosferyczne, korzystając z różnicy ciśnień, wpada do płuc. Na tym - mówiąc najogólniej - polega fizjologicznie właściwy i najbardziej ekonomiczny sposób oddychania. Działanie przepony przypomina działanie tłoka w pompie. Gdy tłok idzie w dół, to pompa zasysa, gdy tłok idzie w górę, pompa wyrzuca powietrze na zewnątrz. Im dalej w dół schodzi przy wdechu przepona, im bardziej brzuch przy wdechu się wybrzusza, tym lepszy mamy żywot, tym lepszą jakość naszego życia. Zajmuję się tym tak szczegółowo, bo przepona i jej rola w naszym życiu są powszechnie niedoceniane. A to przecież ona pozwala nam odetchnąć pełną piersią, otwierać się na rozkosz i dzielnie znosić ból, 30 podejmować długotrwały wysiłek, uspokajać się, koncentrować, mieścić w sobie nadmiar emocji. To przepona pozwala nam mówić, śpiewać, śmiać się, płakać i krzyczeć pełnym głosem, a kobietom pozwala przeć przy porodzie. To w końcu dzięki niej możemy kaszleć, kichać, bekać i pozbywać się szybko tego, co niepotrzebne. Niech żyje przepona. 31 ZWIERCIADAO ODDECHU Zgodnie z godnie z powszechnie uznawaną w psychoterapii zasadą, że ciało podąża za umysłem - w sposobie, w jaki oddychamy, odzwierciedlają się zarówno te uczucia, które przeżywamy na bieżąco, jak i nasze emocjonalne nastawienie do świata. Uczucia przeżywane z chwili na chwilę uzewnętrzniają się w oddychaniu bardzo wyraziście. Gdy się boimy, oddech staje się płytki, powstrzymywany, a nawet potrafimy go całkiem zatrzymać. Podobnie bywa wtedy, gdy doświadczamy innych uczuć, z jakichś powodów dla nas groznych czy niewygodnych. Powstrzymywanie lub spłycanie oddechu bardzo pomaga w tym, żeby mniej czuć, bo uczucia pozbawione paliwa oddechu nie mogą trwać długo. Gdy z kolei czujemy się bezpieczni i odprężeni, oddychamy głęboko i miarowo. Gdy gotujemy się do walki, oddech staje się szybki i płytki. Gdy przeżywamy przyjemność, nasz oddech również wyraża stan naszych uczuć, a także pomaga je podtrzymać, a nawet pogłębiać. Stojąc na wysokiej górze, z której roztacza się wspaniały i szeroki widok, chcemy oddychać jak najgłębiej, pełną piersią. Zamknięci w małej, ograniczonej przestrzeni, odruchowo zaczynamy oddychać płytko. Nasze utrwalone nastawienia emocjonalne wyrażają się w oddychaniu w sposób już nie tak oczywisty. O zablokowanej przeponie już mówiliśmy. Pamiętamy, że kryje się za tym obawa przed przeżywaniem poczucia siły, gniewu, radości, pragnienia bliskości, także rozpaczy. Ale bywa też odwrotnie. Przepona pracuje wspaniale, a górna część klatki piersiowej pozostaje nieporuszona. Brakuje oddechu płynącego do serca. Na ogół wyraża to obawę przed przeżywaniem uczuć związanych właśnie z sercem: troski, tkliwości, współczucia, miłości, ale też bólu odrzucenia, żalu i rozczarowania. Możemy też mieć do czynienia z zaburzeniami proporcji między wdechem a wydechem. W psychoterapii ciała mówi się wtedy o lęku przed wdechem lub wydechem. 32 Lęk przed wdechem objawia się zapadniętą klatką piersiową i brzuchem, które pozostają zapadnięte także wtedy, kiedy wdychamy powietrze. Wdech to narodziny, ekspansja, zajmowanie swojego miejsca w przestrzeni, śmiałe sięganie po to, co nam się należy. Lęk przed wypełnieniem płuc do oporu wskazuje na to, że w czyimś życiu - także w życiu dziecka - wydarzyło się, i być może nadal wydarza coś, co napawa lękiem przed zaistnieniem w pełni. Z kolei wydech można skojarzyć z odpuszczeniem, wytchnieniem, odpoczynkiem, intymnością, dawaniem, ale i rezygnacją. Lęk przed wypuszczeniem całego powietrza z płuc może wskazywać na to, że nie dajemy sobie prawa do wytchnienia, odpuszczenia, rezygnowania i odpoczynku. Gdy jesteśmy dziećmi, oznacza to, że rodzice nie dają nam tego prawa. Zarówno lęk przed wdechem (który można kojarzyć z lękiem przed otwartą [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Podobne
|