|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
jedynie jako sposobu na przygodę teoretyczną. Rozwój intencji wyrzeczenia wymaga kontemplacji cierpienia, związanego z poszukiwaniem światowych radości; aby rozwinąć intencję, aby nie krzywdzić, musimy rozważać fakt, że wszystkie istoty pragną być wolne od cierpienia. Niezdrowa myśl jest jak zmurszały kołek, umieszczony w umyśle; zdrowa myśl jest jak nowy kołek, mający go zastąpić. Fakt kontemplacji działa jak młotek, niezbędny do dokonania tej operacji. Praca wprowadzania nowego kołka, to praktyka - praktykowanie wciąż i wciąż na nowo, tak często, jak to konieczne, by osiągnąć sukces. Budda daje nam pewność osiągnięcia zwycięstwa. Mówi on, że wszystko, cokolwiek wielokrotnie rozważamy, staje się skłonnością naszego umysłu. Częste pojawianie się myśli zmysłowych, wrogich czy szkodliwych prowadzi w efekcie do pojawienia się w umyśle skłonności do pożądania, złej woli i wyrządzania krzywdy. Częste pojawianie się myśli dobrych doprowadzi do powstania w umyśle skłonności do wyrzeczenia, dobrej woli i aby nie szkodzić innym. Kierunek, który obieramy, zawsze zawraca ku nam samym, ku intencjom generowanym przez nas, w każdej chwili całego naszego życia. 20 Rozdział IV Prawidłowa mowa, prawidłowe działanie, poprawna egzystencja (samma vaca, samma kammanta, samma ajira) Trzy kolejne czynniki ścieżki - prawidłowa mowa, prawidłowe działanie i poprawna egzystencja, można rozważać wspólnie, ponieważ wspólnie tworzą one pierwszy z trzech działów ścieżki - dział dyscypliny moralnej (sailkkhandha). Zasady ustanawiające ten dział zalecają zaniechanie niemoralnego działania i wspierają postępowanie poprawne, niemniej jednak ich ostateczny cel ma charakter nie tyle etyczny, co duchowy. Nie zostały one sformułowane jedynie jako wskazówki do działania, ale przede wszystkim jako pomoc w oczyszczeniu umysłu. Etyka jest środkiem niezbędnym dla pomyślności człowieka i ma swoje własne uzasadnienie w nauczaniu Buddy, w żadnym razie też nie wolno pomniejszać jej wartości. W tym szczególnym kontekście jednakże, jakim jest szlachetna ośmioraka ścieżka, zasady etyczne podporządkowane są głównemu celowi ścieżki - ostatecznemu wyzwoleniu z cierpienia; jeśli chcemy, aby trening moralny zajmował właściwe miejsce na ścieżce, musimy podjąć go, niejako, pod kuratelą dwóch pierwszych czynników - prawidłowego poglądu i prawidłowej intencji, i prowadzić dalej do treningu skupienia i mądrości. Trening dyscypliny moralnej wymieniliśmy jako wstępny wśród trzech grup praktyki, lecz - pomimo to - nie wolno go traktować lekceważąco. Jest to fundament całej ścieżki, niezbędny, aby odnieść sukces w pozostałych treningach. Sam Budda często naciskał na swych uczniów, by dotrzymywali praw określających dyscyplinę, widząc niebezpieczeństwo w najdrobniejszym błędzie". Pewnego razu, gdy mnich napotkał Buddę i poprosił o zwięzłą radę w sprawie praktyki, Budda odpowiedział mu: najpierw umocnij się w punkcie star- towym zdrowych warunków, to znaczy oczyszczonej dyscyplinie moralnej i prawidłowym poglądzie. Gdy twoja dyscyplina moralna będzie czysta, a twój pogląd prawdziwy, powinieneś praktykować cztery podwaliny czujności uwagi". Słowo w pali, które tłumaczymy jako dyscyplina moralna", sila, pojawia się w tekstach w kilku, częściowo zbieżnych, zakresach znaczeniowych, zawsze związanych z prawidłowym zachowaniem. W niektórych kontekstach znaczy ono działanie dostosowujące się do zasad moralnych , w innych po prostu same zasady, w jeszcze innych - prawe cechy charakteru, wynikające z przestrzegania zasad moralnych. Sila, w sensie nakazów czy zasad, reprezentuje formalną stronę treningu etycznego; sila, jako cnota - ducha ożywiającego i sila, jako poprawne postępowanie - ekspresję cnoty w życiu codziennym. Formalnie sila jest często definiowana jako nieobecność niezdrowych działań cielesnych i słownych . Definicję tę, ze swoim naciskiem kładzionym na zewnętrzne czyny, uznać możemy jednak za nieco powierzchowną. I rzeczywiście - inne wyjaśnienia usuwają te niedostatki i ujawniają, że sila znaczy więcej, niż wydaje się oczywistym na pierwszy rzut oka. Abidharma na przykład zrównuje sila z mentalnymi czynnikami nieobecności (viratijo) - prawidłową mową, prawidłowym działaniem i poprawną egzystencją - zrównanie, które jasno uwidacznia, że przestrzegając wskazań, w istocie rzeczy pielęgnujemy i wspieramy umysł. Gdy trening sila przyniesie publiczną" korzyść w postaci powstrzymywania się od społecznie szkodliwych czynów, pociąga za sobą osobistą korzyść - oczyszczenie umysłu, i nie dopuszcza, aby wybór sposobu postępowania dyktowany był przez splamienia. Zachodnie słowo moralność", jak i jego pochodne, sugerują znaczenie zobowiązania i skrępowania, co jest zupełnie obce buddyjskiej koncepcji sila; ta konotacja prawdopodobnie wywodzi się z teistycznego podłoża etyki zachodniej. Buddyzm, ze swoją nieteistyczną strukturą, buduje etykę nie na wymogu posłuszeństwa, ale na harmonii. W rzeczy samej komentarze wyjaśniają słowo sila poprzez inne słowo - samadhana, znaczące harmonia" lub koordynacja". Przestrzeganie zasad sila umożliwia nam uzyskanie harmonii na kilku poziomach - społecznym, psychologicznym, karmicznym i kontemplacyjnym. Na poziomie społecznym normy sila pomagają ustanowić harmonijne związki międzyludzkie, zespalając masę złożoną z różnorodnie ukonstytuowanych członków społeczeństwa, posiadających [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Podobne
|